Pompa ciepła czy ogrzewanie elektryczne co jest bardziej opłacalne?

Istnieje szereg powodów, które mogą skłonić do wybierania wyłącznie elektrycznego systemu ogrzewania. Być może brak możliwości podłączenia instalacji gazowej do naszego domu lub na naszej działce nie ma miejsca na duży zbiornik na gaz ciekły lub olej opałowy. Dodatkowo, może być ważna kwestia ekologii lub ograniczenia wynikające z lokalnych przepisów, które zabraniają stosowania pieców opalanych pelletami, drewnem itp. W takim przypadku pozostaje nam jedynie opcja wykorzystania energii elektrycznej.

Jakie ogrzewanie elektryczne wybrać?

Jeśli naszym celem jest zastosowanie energii elektrycznej do ogrzewania naszego mieszkania lub firmy, mamy do wyboru różnorodne technologie. Tradycyjnym podejściem jest wykorzystanie kotła elektrycznego, ale obecnie coraz częściej w instalacjach grzewczych opartych na elektryczności pojawiają się różnego rodzaju pompy ciepła. W niniejszym artykule przyjrzymy się plusom i minusom obu tych rozwiązań, aby zdecydować, które z nich jest bardziej ekonomicznie opłacalne.

Ogrzewanie elektryczne dostosowane do potrzeb

Biorąc pod uwagę aspekt kosztów, rozważmy przykład nowego, średniej wielkości, energooszczędnego domu o powierzchni 150 metrów kwadratowych. W takim domu roczne zapotrzebowanie na energię cieplną wynosi około 6000 kWh. W porównaniu do tego, tradycyjnie zbudowany dom lub istniejący od dłuższego czasu budynek ma znacznie większe potrzeby cieplne – mniej więcej dwukrotnie większe, czyli około 12 000 kWh rocznie.

Pompa ciepła czy kocioł elektryczny

Kocioł elektryczny działa na zasadzie zbliżonej do większości innych źródeł ciepła używanych w domowych instalacjach grzewczych. Najczęściej wykorzystuje się wodę jako nośnik ciepła, która odbiera ciepło od grzałki elektrycznej i rozprowadza je w całym budynku. Rzadziej stosuje się olej jako medium, zazwyczaj w postaci małych przenośnych grzejników do dodatkowego ogrzewania pomieszczeń. Olej ma tę zaletę, że ma większą pojemność cieplną i wolniej oddaje ciepło. Aby podobny efekt akumulacji i wolniejszego oddawania ciepła uzyskać w systemie wodnym, konieczne jest uzupełnienie kotła elektrycznego buforem na ciepłą wodę. W opisywanym przypadku potrzebny jest bufor o pojemności 400-500 litrów.

Bufor ciepła – koszt

Koszt całej instalacji wraz z akumulatorem ciepła wynosi około 8000 złotych. To obejmuje sam kocioł, jednak nie zawiera centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej (CWU), choć koszty tych elementów będą takie same zarówno dla systemu ogrzewania elektrycznego, jak i pompy ciepła. Sprawność kotła elektrycznego wynosi prawie dokładnie jeden (niższa o nieznaczną wartość), co oznacza, że do ogrzania 150 m2 zużyje około 6000 kWh energii. Przy średniej cenie 0,62 zł/kWh, roczny koszt wyniesie 3720 złotych.

Pompa ciepła – zasada działania

Pompy ciepła to urządzenia służące do przenoszenia ciepła z obszaru chłodniejszego do cieplejszego, działając na zasadzie podobnej do lodówek. Przykładowo, lodówka przenosi ciepło z wnętrza na zewnątrz, zazwyczaj do chłodzącego elementu na tylnej ścianie. W ten sposób utrzymuje niższą temperaturę wewnątrz niż w otoczeniu. Pompy ciepła działają w odwrotny sposób, przenosząc ciepło do wnętrza budynku. W zależności od źródła, z którego pozyskiwane jest to ciepło, wyróżniamy pompy ciepła gruntowe i powietrzne. Pompy gruntowe charakteryzują się stabilniejszą wydajnością w ciągu roku, ponieważ temperatura gruntu ma mniejsze wahania niż temperatura powietrza. Niemniej jednak powietrzne pompy ciepła nadal są wysoce efektywnymi i opłacalnymi systemami grzewczymi.

Jaki jest koszt pompy ciepła?

Niestety, te urządzenia nie są tanie. W porównaniu do wcześniej opisanej elektrycznej instalacji grzewczej, powietrzna pompa ciepła może kosztować nawet około 40 000 złotych. Natomiast bardziej zaawansowana pompa ciepła gruntowa może sięgnąć nawet ponad 60 000 złotych w takim systemie. Przykładowo, średni koszt za 1 kW mocy grzewczej dla gruntowej pompy ciepła wynosi około 4830 złotych.

COP – czyli wydajność pompy ciepła

Pompa ciepła wyróżnia się wskaźnikiem wydajności, znanym jako współczynnik COP, który przewyższa wartość jedności. W przypadku pomp ciepła gruntowych średni współczynnik COP wynosi około 4, a dla pomp ciepła powietrznych około 3. To oznacza, że w celu dostarczenia 6000 kWh ciepła rocznie, te pompy zużyją odpowiednio 1500 kWh i 2000 kWh. Jest to istotnie mniejsze zużycie niż w przypadku konwencjonalnego kotła elektrycznego. Przy obecnych cenach prądu, roczny koszt ogrzewania za pomocą pompy ciepła gruntowej wyniesie około 930 złotych, a za pomocą pompy ciepła powietrznej około 1240 złotych.

Analiza kosztów: pompa ciepła kontra kocioł elektryczny.

Różnica między kosztami instalacji kotła elektrycznego a powietrznej pompy ciepła wynosi około 32 000 złotych. Natomiast roczna różnica w kosztach ogrzewania wynosi 2480 złotych. To oznacza, że inwestycja w pompę ciepła zwróci się po niecałych 13 latach, zakładając stałą cenę prądu. Warto zaznaczyć, że obserwacje sugerują, że wzrost cen energii może wynieść nawet 10%. Przy rocznym wzroście cen o 5%, oszczędności przekroczą 32 000 złotych na początku 11 roku korzystania z pompy ciepła. Przy wzroście cen o 10%, oszczędności przekroczą ten poziom po niecałych 9 latach korzystania z tego źródła ciepła.

Podsumowanie – pompa ciepła czy kocioł elektryczny

Powietrzna pompa ciepła stanowi długoterminowo bardziej opłacalne źródło ciepła niż kocioł elektryczny. Chociaż koszty instalacji tych urządzeń są znacznie wyższe niż w przypadku tradycyjnych systemów elektrycznego ogrzewania, to już po około 9 latach od inwestycji możemy oczekiwać zwrotu zainwestowanych środków. Przyjmuje się, że okres eksploatacji pompy ciepła wynosi od 20 do 25 lat, co oznacza, że przez większą część tego czasu pompa ciepła generuje oszczędności, które mogą pokryć koszty montażu kolejnego efektywnego źródła ciepła.